Jak wprowadzić wspólne czytanie z dzieckiem do codziennych rytuałów?

25 listopada 2024

Codzienne czytanie z dzieckiem to nie tylko szansa na wsparcie jego rozwoju, ale także zbudowanie wyjątkowej więzi pomiędzy rodzicem a dzieckiem. Nawet najmłodsze dzieci, które jeszcze nie rozumieją słów, reagują na głos, uczą się rytmu języka i poznają emocje, co przekłada się na ich rozwój. Czytanie od narodzin pomaga także w budowaniu bliskości i zaufania. Jak jednak wpleść czytanie do codziennych rytuałów, aby dziecko polubiło tę formę spędzania czasu? Oto kilka inspiracji i praktycznych wskazówek.

Dlaczego warto czytać dzieciom już od narodzin?

Regularne czytanie maluchom już od pierwszych dni życia wspiera rozwój językowy, emocjonalny oraz poznawczy. Głos rodzica staje się dla dziecka przewodnikiem po świecie dźwięków i rytmu języka. Nawet gdy nie rozumie ono jeszcze słów, słuchając melodii mowy, oswaja się z dźwiękami, akcentami i intonacją, co stanowi fundament do rozwoju umiejętności komunikacyjnych. Codzienne czytanie sprawia, że dziecko z czasem naturalnie przyswaja brzmienie języka i stopniowo uczy się jego struktury. Wpływa to na rozwój jego mózgu, który w okresie niemowlęcym formuje wiele połączeń neuronowych, szczególnie tych odpowiedzialnych za rozumienie języka.

- Wspólne czytanie to nie tylko piękny moment budowania bliskości, ale także rozwoju emocjonalnego. Kontakt z rodzicem, ciepły głos i chwile poświęcone tylko dziecku budują silną więź opartą na zaufaniu. To poczucie przynależności i bliskości jest niezwykle ważne na wczesnych etapach życia – daje dziecku fundament do bezpiecznego odkrywania świata, a także uczy otwartości na nowe doświadczenia – mówi Kamil Góra, psycholog.

Budowanie nawyków od najwcześniejszych momentów

W pierwszych miesiącach i latach życia rodzice, a szczególnie mamy spędzają ze swoją pociechą bardzo dużo czasu. Noszenie na rękach, karmienie, zabawy, spacery czy wspólne drzemki są codziennością. Niemal każdej tej czynności towarzyszy mówienie do malucha, nawet gdy ten nas jeszcze nie rozumie. Jednak to właśnie spokojny i czuły głos opiekuna sprawia, że dziecko buduje więź i zaufanie. Jest to także idealny czas na kształtowanie nawyków wspólnego spędzania czasu – np. poprzez czytanie dzieciom książeczek. Wystarczy już 10–15 minut w spokojnych chwilach, takich jak poranna pobudka, czas przed drzemką czy wieczorne zasypianie. Stałe godziny czytania pomagają dziecku przewidywać ten moment, co tworzy przyjemną i bezpieczną rutynę.

Jakie książki wybierać dla najmłodszych dzieci?

- Rozwój wzroku u noworodków jest procesem stopniowym i wymaga stymulacji odpowiednimi bodźcami. Dlatego rekomendujemy, aby rodzice od samego początku pokazywali maluchom kontrastowe obrazki w książeczkach czarno-białe, a później w kolorach, które dzieci zaczynają dostrzegać. Pierwsze książeczki z wyraźnymi, dużymi kształtami nie tylko przyciągają wzrok, ale też wspomagają rozwój zmysłów i uczą dzieci postrzegania otoczenia – mówi dr n.med. Beata Rzepecka-Węglarz, ordynator Oddziału Neonatologicznego Szpitala Ujastek w Krakowie. Doskonałe są także książeczki z wierszykami i rymowankami – dzieci uwielbiają melodyjność i rytm, który angażuje ich uwagę. Proste teksty o przyjaznym, rytmicznym brzmieniu stają się doskonałym sposobem na wprowadzenie malucha w świat literatury.

Z czasem, w miarę jak dziecko rośnie, można wybierać książki z prostymi historyjkami i większymi ilustracjami, które pokazują wyraziste emocje i relacje. Takie książki są doskonałą okazją do rozmowy o uczuciach, co sprzyja rozwijaniu inteligencji emocjonalnej dziecka. Wybór książek, które odpowiadają wiekowi i zainteresowaniom malucha, pomaga budować pozytywne skojarzenia z literaturą i daje dziecku możliwość lepszego poznawania świata.

W Polsce wsparciem dla rodziców, którzy chcą czytać swoim dzieciom od najmłodszych lat, jest kampania Instytutu Książki #MałaKsiążkaWielkiCzłowiek. W tym roku projekt pod hasłem „Czytaj dziecku od narodzin!” zachęca do wprowadzania książek do życia dziecka już od pierwszych dni życia. Każdy noworodek urodzony w jednym z objętych programem szpitali w całej Polsce (a jest to ponad 90% placówek) otrzymuje Wyprawkę Czytelniczą, zawierającą książkę pt. „Tyci, tyci” Doroty Gellner z ilustracjami Joanny Kłos. Inicjatywa ma pomóc rodzicom w budowaniu nawyku czytania oraz ułatwić nawiązanie więzi z dzieckiem już od narodzin.

***

Kampania „Mała książka – wielki człowiek” to projekt bookstartowy, który realizowany jest od 2017 roku przez Instytut Książki oraz Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W ramach tej inicjatywy przekazywane są bezpłatne „Wyprawki Czytelnicze”, przeznaczone dla noworodków, przedszkolaków oraz uczniów szkół podstawowych. Celem kampanii jest przypomnienie o korzyściach płynących ze wspólnego czytania z dzieckiem już od jego pierwszych miesięcy życia. Projekt ma na celu kształtowanie nowego pokolenia czytelników, angażując rodziców, opiekunów oraz całe otoczenie, w tym szpitale, przedszkola, biblioteki i szkoły. W kampanii uczestniczy 321 szpitali położniczych, niemal 7000 bibliotek publicznych oraz ponad 13 300 szkół podstawowych w całej Polsce. To największy program bookstartowy w Europie, który wyróżnia się skalą oddziaływania i poziomem zaangażowania środków publicznych, a także należy do jednych z największych tego typu inicjatyw na świecie. Kampania „Mała książka – wielki człowiek” jest częścią międzynarodowej sieci EURead oraz Global Network for Early Years Bookgifting.

Kontakt dla mediów: Katarzyna Wasiutyńska – koordynator kampanii “Mała książka - wielki człowiek” Telefon: 533 114 474 E-mail: k.wasiutynska@instytutksiazki.pl