Informacja prasowa

Materiały budowlane przyjazne środowisku odległą kwestią dla polskiej budowlanki

25 stycznia 2022

Średnio tylko co drugi przedstawiciel branży budowlanej w Polsce bierze pod uwagę kwestię oddziaływania na środowisko materiałów budowlanych – wynika z badania Grupy Atlas. Niespełna 6 proc. badanych inwestorów, architektów, wykonawców i sprzedawców zadeklarowało, że czynnik środowiskowy jest najważniejszą cechą wybieranych przez nich produktów. Przedstawiciele branży nie zawsze mają też pełną wiedzę na temat regulacji unijnych w zakresie oddziaływania materiałów budowlanych na środowisko. Zwiększyła się za to świadomość branży na temat tego, czym jest zrównoważony rozwój.

Branża budowlana w ogromnym stopniu wpływa na gospodarkę. W Unii Europejskiej sektor budowlany ma strategiczne znaczenie, zapewniając 18 mln miejsc pracy, generując 9 proc. unijnego PKB[1]. Sektor i działalność budowlana mają również znaczący bezpośredni i pośredni wpływ na środowisko. Branża odpowiedzialna za budowę nieruchomości odpowiada za prawie 40 proc. globalnej emisji gazów cieplarnianych, a razem z obszarem budowy dróg to aż 75 proc. (dane World Green Building Council, XII 2021). Ponad jedna trzecia surowców wydobywanych na świecie i jedna czwarta stale wytwarzanych odpadów jest obecnie związana z budownictwem.

Konieczność przestrzegania zasad zrównoważonego rozwoju w budownictwie znalazła odzwierciedlenie w decyzjach unijnych urzędników. Od 1 lipca 2013 roku w UE obowiązuje rozporządzenie CPR, zgodnie z którym wszystkie obiekty budowlane powinny być projektowane, konstruowane i budowane z uwzględnieniem między innymi zrównoważonego wykorzystania zasobów naturalnych. Budynki powinny powstawać przy użyciu materiałów z recyklingu oraz takich, które mogą zostać ponownie wykorzystane. Wszystkie materiały budowlane dystrybuowane na terenie wspólnoty muszą od tego momentu posiadać obowiązkową Deklarację Właściwości Użytkowych – DWU. Unia ustanowiła też dobrowolną Deklarację Środowiskową Produktu - EPD.

Zrównoważony rozwój na polskich budowach

Grupa Atlas – wiodący producent chemii budowlanej w Polsce, przeprowadziła ankietę wśród przedstawicieli polskiej branży budowlanej na temat ich wiedzy dotyczącej zrównoważonego rozwoju w budownictwie. W ankiecie udział wzięło ponad 800 członków branży, wśród nich: inwestorzy, architekci, wykonawcy i sprzedawcy materiałów budowlanych.

Wdrażanie myślenia o zrównoważonym rozwoju w sektorze budowlanym ma ogromne znaczenie. Kluczem do osiągnięcia tego celu jest świadomość oraz rosnące zaangażowanie uczestników. Odpowiedni poziom wiedzy na temat materiałów budowlanych przyjaznych środowisku wśród inwestorów, architektów, wykonawców i sprzedawców pozwoli zmniejszyć negatywny wpływ budownictwa na środowisko naturalne. Pierwsze trzy grupy zawodowe mają znaczący wpływ na dobór użytych materiałów budowlanych. Wpływ sprzedawców wyrobów budowlanych jest mniejszy, jednak ich świadomość ekologiczna wpływa również na kształt rynku lub może wpłynąć na ostateczny proces decyzyjny

wyjaśnia dr inż. Jacek Michalak, wiceprezes zarządu Atlas ds. rozwoju.

Ankietowani pytani o to, co dla nich oznacza zrównoważony rozwój najczęściej poprawnie wskazywali, że są to zarówno aspekty środowiskowe, ekonomiczne i społeczne. Takiej odpowiedzi udzieliło od ok. 52 do ok. 66 proc. osób w zależności od badanej grupy. Co ciekawe jedynie architekci nie wiązali zrównoważonego rozwoju z kwestiami społecznymi i najliczniej wskazywali, że dotyczy on jedynie kwestii środowiskowych (21%) lub środowiskowo-ekonomicznych (26%).

Inwestorzy i sprzedawcy najbardziej przyjaźni środowisku

Specjaliści branży budowlanej zostali zapytani także o to, czy biorą pod uwagę kwestię oddziaływania na środowisko materiałów budowlanych. W zależności od grupy zawodowej, twierdzącej odpowiedzi udzieliło między 40, a 60 proc. ankietowanych. Częściej na oddziaływanie środowiskowe uwagę zwracają inwestorzy i sprzedawcy – ok. 60 proc. badanych. Rzadziej architekci – ok. 39 proc. i wykonawcy – ok. 45 proc.

Na dbałość o środowisko jako najważniejsze kryterium przy zakupie wyrobów budowlanych, wskazało zaledwie kilka procent ankietowanych. Najmniej – 2,5 proc. wykonawców, najwięcej – 8,7 architektów.

Uczestnicy badania Atlas byli także pytani o znajomość dokumentów związanych z wprowadzeniem wyrobów budowlanych do obrotu - obowiązkowej DWU oraz dobrowolnej EPD. Znaczna większość inwestorów, wykonawców i sprzedawców poprawnie wskazała DWU jako obowiązkowe oznaczenie. Błędnej odpowiedzi udzieliła aż ¼ architektów.

Większej liczbie ankietowanych problemów przysporzyła poprawna odpowiedź na pytanie o obowiązkowość drugiego z dokumentów – EPD. Poprawnie - jako dobrowolne oznaczenie, EPD wskazał jedynie co trzeci inwestor, wykonawca i sprzedawca oraz ok. połowy architektów.

Chociaż postępująca degradacja środowiska naturalnego jest szeroko dyskutowana od ponad pół wieku, a koncepcja zrównoważonego rozwoju jest obecna w przestrzeni publicznej od ponad trzydziestu lat, jego prawidłowy odbiór nie jest powszechny. Odsetek osób, które w prezentowanych badaniach poprawnie przypisały termin „zrównoważony rozwój” do równego traktowania ochrony środowiska, rozwoju gospodarczego i społecznego od 52,5 proc. do 65,7 proc., należy ocenić wysoko. Jeśli uzyskane wyniki odniesiemy do badań sprzed dekady, to tylko jedna trzecia badanych przedstawicieli branży budowlanej potrafiła to poprawnie zdefiniować. Jest to pozytywny znak, że więcej respondentów - od 39,1 proc. do 59,8 proc., deklarowało uwzględnianie wpływu na środowisko przy doborze materiałów, niż poprawnie umieszczało EPD w systemie prawnym. Z drugiej jednak strony niewielka liczba respondentów wskazała wpływ na środowisko jako najważniejszy wybór produktu. Uzyskane w badaniach wyniki wskazują na potrzebę dalszych działań edukacyjnych na temat nadmiernej eksploatacji środowiska, a wręcz ich nasilenie

podsumowuje badanie dr inż. Jacek Michalak, wiceprezes zarządu Atlas ds. rozwoju.