Zjawisko starzenia się społeczeństwa oraz rosnąca liczba osób wymagających opieki stają się jednym z największych wyzwań współczesnego rynku pracy. Do 2050 roku osoby powyżej 60. roku życia będą stanowić aż 40% społeczeństwa. Coraz więcej pracowników, oprócz swoich codziennych obowiązków zawodowych, będzie pełnić także rolę opiekunów nieformalnych – opiekując się starszymi lub przewlekle chorymi bliskimi. Dodatkowo, brak odpowiednich rozwiązań systemowych sprawia, że pracownicy-opiekunowie często pozostają niewidoczni i niedostatecznie wspierani przez pracodawców. Jak firmy mogą więc wesprzeć ich w codziennych wyzwaniach?
Czas na konkretne narzędzia i propozycje rozwiązań
Obecnie liczba osób chorujących na choroby cywilizacyjne dynamicznie rośnie. Prognozy wskazują, że w najbliższych latach liczba pacjentów onkologicznych może się znacząco zwiększyć. Przewiduje się, że w ciągu 5 lat liczba zachorowań wzrośnie o 15%, a w perspektywie 10 lat o 28%. Według prognoz Krajowego Rejestru Nowotworów, do 2026 roku liczba zachorowań na nowotwory złośliwe w Polsce może osiągnąć około 190 tysięcy rocznie2. Te dane jasno pokazują, że każdy z nas będzie pacjentem lub/i opiekunem.
Coraz częściej w firmach pojawiają się osoby, które łączą pracę zawodową z opieką nad chorymi bliskimi, co staje się naturalną konsekwencją zmian demograficznych i społecznych. Firmy muszą liczyć się z tym trendem i dostosować swoje struktury, aby wspierać pracowników w tych podwójnych rolach. Tworzenie środowiska pracy, które z empatią podchodzi do potrzeb pracowników opiekujących się chorymi bliskimi jest niezbędne dla budowania zdrowej i zintegrowanej kultury organizacyjnej. Pracodawcy, HR-owcy i liderzy mają realny wpływ na to, jak pracownicy-opiekunowie czują się w firmach. Często to od nich zależy, czy będą mieli warunki do pełnego wykorzystania swojego potencjału zawodowego, jednocześnie realizując obowiązki opiekuńcze. Właśnie dlatego każda, nawet najmniejsza zmiana wspierająca pracowników-opiekunów jest istotna.
- W odpowiedzi na te wyzwania i we współpracy z przedstawicielami kilku firm – m.in. Grupy Spółek Danone, Pracuj.pl, Geberit, Balcia oraz Orphan Studio, stworzyliśmy odezwę do pracodawców oraz manual dobrych praktyk, które pomogą organizacjom odpowiadać na potrzeby pracowników-opiekunów. Dokumenty te mają potencjał, by stać się nie tylko odpowiedzią na aktualne potrzeby, ale również drogowskazem pozwalającym budować wspierające środowisko pracy – mówi Anna Cywińska, Prezes Zarządu Fundacji Nutricia.
Odezwa do pracodawców i manual dobrych praktyk
Stworzona w ramach kampanii odezwa do pracodawców, skierowana została do 100 największych firm w Polsce. Co ważne, nie jest ona jedynie deklaracją, ale praktyczną zachętą do działania. Manual, który towarzyszy odezwie wskazuje konkretne, gotowe do wdrożenia rozwiązania. Firmy nie muszą wprowadzać radykalnych zmian, nawet niewielkie modyfikacje – takie jak umożliwienie pracy zdalnej czy organizacja wsparcia psychologicznego – mogą znacząco poprawić sytuację opiekunów, a jednocześnie przyczynić się do większego zaangażowania i lojalności pracowników.
Wśród zaproponowanych w dokumencie działań, które mogą być łatwo zaadaptowane w różnych firmach, znalazły się m.in.:
1. Regularne dni pracy zdalnej – umożliwienie pracownikom-opiekunom pracy zdalnej przez określoną liczbę dni w tygodniu, co daje im większą elastyczność w zarządzaniu opieką nad bliskimi.
2. Bank godzin – wprowadzenie systemu banku godzin, który pozwala pracownikom gromadzić nadgodziny i wykorzystać je w razie potrzeby na krótkie urlopy opiekuńcze.
3. Edukacja oraz szkolenia – organizacja webinarów dla pracowników-opiekunów, takich jak szkolenia dostarczające im praktycznych umiejętności np. z zakresu dbania o rezyliencję własną, czy fizjoterapii, które są niezbędne w codziennej opiece (np. podnoszenie chorej osoby).
Dokumenty powstały w ramach IX edycji kampanii Fundacji Nutricia pt. „Żywienie medyczne – Twoje posiłki w walce z chorobą” oraz jej tegorocznej odsłony pod nazwą „Opiekun – kompetencje przyszłości”. Zachęcamy Państwa do zapoznania się z pełną treścią manuala znajdującego się pod podanym linkiem: Manual dobrych praktyk. Inicjatywy takie jak te, otwierają nowy rozdział w budowaniu świadomości na temat wyzwań, przed jakimi stają pracownicy-opiekunowie. To krok ku bardziej odpowiedzialnemu i empatycznemu społeczeństwu, które rozumie, że opieka nad chorymi bliskimi to nie tylko wyzwanie jednostek, ale i wspólny obowiązek.
[1: Główny Urząd Statystyczny, Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2021, Warszawa 2021]
[2: Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy, we współpracy z Ministerstwem Zdrowia oraz Narodowym Funduszem Zdrowia. Raport otwarcia Narodowej Strategii Onkologicznej. Warszawa, grudzień 2021.]
O kampanii „Żywienie medyczne – Twoje posiłki w walce z chorobą”
Kampania edukacyjna „Żywienie medyczne – Twoje posiłki w walce z chorobą” ma na celu budowanie świadomości na temat żywienia medycznego jako integralnego elementu opieki zdrowotnej oraz wsparcie pacjentów i ich opiekunów w procesie leczenia. Od pierwszej edycji zrealizowanej w 2016 działania obejmowały edukację na temat wsparcia żywieniowego w chorobie nowotworowej. W kolejnych latach kampania została poszerzona o aktywności dedykowane neurologii, a także dotyczące żywienia dojelitowego z uwzględnieniem różnych jednostek chorobowych, w których jest ono stosowane. Od V edycji realizowana jest przez Fundację Nutricia. Kampanię od początku powstania wspiera wiele towarzystw naukowych i organizacji pacjentów. IX edycja kampanii „Żywienie medyczne – Twoje posiłki w walce z chorobą” Fundacji Nutricia pod hasłem „Opiekun – kompetencje przyszłości” ma uczulić społeczeństwo na potrzeby osób, które pełnią rolę opiekunów i są aktywne zawodowo. www.zywieniemedyczne.pl
O Fundacji Nutricia
Fundacja Nutricia została powołana w 1996 r. przez firmę Nutricia Polska Sp. z o.o. Od początku swojej działalności Fundacja podnosi świadomość na temat roli żywienia, początkowo angażując się m.in. w edukację żywieniową w okresie 1000 pierwszych dni życia dziecka. Od 2019 r. misją Fundacji Nutricia jest edukacja o roli żywienia na różnych etapach życia człowieka. Swoje działania Fundacja kieruje do rodziców, opiekunów, pacjentów oraz ich bliskich, przedstawicieli środowiska medycznego, instytucji publicznych i organizacji pozarządowych. Fundacja prowadzi ogólnopolskie programy edukacyjne, takie jak: „1000 pierwszych dni dla zdrowia” czy kampania „Żywienie medyczne – Twoje posiłki w walce z chorobą”. Realizuje również ogólnopolski program „Kierunek - żywienie medyczne Program edukacyjny Fundacji Nutricia dla przyszłych pracowników ochrony zdrowia” www.fundacjanutricia.pl
