Polska, Norwegia, Islandia i Liechtenstein – wspólna historia i współczesność. Zobacz niezwykłą wystawę we Wrocławiu!

13 czerwca 2025

Od archiwalnych dokumentów po współczesne projekty – historia naszej współpracy ma wiele wymiarów. Opowie o nich nowa wystawa, która od 13 do 26 czerwca będzie stała na Placu Solnym.

Wystawa "Znamy się od dawna i mamy na to papiery" opowiada o relacjach Polski z Norwegią, Islandią i Liechtensteinem – zarówno tych odległych w czasie, jak i zupełnie współczesnych. To efekt współpracy Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej oraz Archiwów Państwowych. Archiwa dotarły do dokumentów, nawet sprzed kilkuset lat, które świadczą o więziach łączących nas z tymi trzema państwami.

Ostatni przystanek w podróży przez historię

Wrocław to szóste i zarazem ostatnie miasto na trasie mobilnej wystawy, która odwiedziła już Katowice, Kraków, Warszawę, Poznań i Gdańsk. Teraz przyszła pora na Dolny Śląsk – region o bogatej historii i otwartym spojrzeniu na świat.

Odwiedzający wystawę będą mogli poznać fascynujące historie, m.in. z XVII-wiecznej Islandii, dzięki zapiskom Daniela Vettera, który wówczas odwiedził wyspę lodu i ognia.

Czekają na nich także zapiski pierwszej polskiej wyprawy na norweski Spitsbergen.

Jedna z plansz poświęcona jest również walkom o Narwik i poległym żołnierzom Brygady Strzelców Podhalańskich oraz marynarzom ORP "Grom", którzy zapisali się na kartach wspólnej historii.

Nie zabraknie także historii związanych ze Śląskiem. Zwiedzający dowiedzą się m.in. o Księciu Liechtensteinu, który w XVII wieku władał Księstwem Opawskim i Karniowskim (obecnie należącymi do Czech) czy polsko-norweskiej wymianie handlowej, opartej na węglu i rybach, zapoczątkowanej w 1919 roku.

Nowoczesność zakorzeniona w przeszłości

Choć wystawa opowiada o historii, robi to w nowoczesny sposób. Instalacje przypominają cyfrowe foldery dokumentów – nawiązują do współczesnych technologii i pokazują, że archiwalia mogą być fascynujące i dostępne także dziś. Po zmroku całość zyskuje szczególny charakter dzięki specjalnemu oświetleniu.

Obok dawnych dokumentów pokazano także aktualne efekty współpracy w ramach Funduszy Norweskich i EOG. Dzięki nim w Polsce realizowane są projekty z zakresu kultury, edukacji, bezpieczeństwa, innowacji i ochrony środowiska – jak choćby modernizacja Centralnego Muzeum Morskiego w Gdańsku, wzmocnienie granicy morskiej w Gdyni czy produkcja z odpadów granulatu do produkcji urządzeń AGD i sorbentu do pochłaniania zanieczyszczeń olejowych i ropopochodnych.

Zobacz to na własne oczy

Wystawa na Placu Solnym jest dostępna dla wszystkich, bezpłatnie i przez całą dobę. To doskonała okazja, by w samym centrum Wrocławia odbyć podróż przez wspólną historię, zrozumieć znaczenie współczesnych działań i przekonać się, że – jak głosi tytuł ekspozycji – naprawdę "znamy się od dawna i mamy na to papiery". Więcej informacji, w tym zdjęcia i materiały wideo z wcześniejszych miast, znajdziesz na stronie: eog.gov.pl/wystawa

O Funduszach Norweskich i EOG Fundusze Norweskie i EOG to pieniądze przyznane Polsce i kilkunastu innym krajom UE przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię. W Polsce skończyła się właśnie III edycja Funduszy Norweskich i EOG. W jej ramach Polska otrzymała 809,3 mln euro, czyli najwięcej ze wszystkich Państw korzystających z tych funduszy. To pieniądze m.in. na rozwój miast, przedsiębiorczości, badania naukowe, kulturę czy edukację. 23 kwietnia 2025 r. zostały podpisane umowy międzyrządowe pomiędzy Polską a Islandią, Liechtensteinem i Norwegią (tzw. Memoranda of Understanding) dla IV edycji. Polska ponownie będzie największym beneficjentem Funduszy Norweskich i EOG. Nasz kraj dostanie prawie 925 mln euro. Dzięki tym środkom wsparcie otrzymają przedsięwzięcia m.in. z zakresu rozwoju lokalnego, zielonej transformacji, badań naukowych, kultury i rozwoju społeczeństwa obywatelskiego. Więcej informacji o Funduszach Norweskich i EOG znajduje się na stronie eog.gov.pl.