Przyszła mama w okularach – jak ciąża wpływa na jakość widzenia?

Na tak postawione pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. W sytuacji, gdy kobieta nie miała wcześniej stwierdzonej wady wzroku, przez cały czas trwania ciąży jakość widzenia może nie ulec żadnej zmianie. Czasami jednak mogą wystąpić chwilowe zaburzenia, które są spowodowane skokami hormonalnymi w ciele kobiety podczas ciąży. „Buzujące hormony” zwłaszcza na początku ciąży mogą spowodować pojawienie się astygmatyzmu, który sprawi, że odbierany obraz będzie nieostry bądź zamglony. Istnieje również prawdopodobieństwo wystąpienia krótkowzroczności, która zazwyczaj rozpoczyna się między 31 a 41 tygodniem ciąży. W niektórych przypadkach odnotowywane są również takie stany jak: zmniejszone wytwarzanie łez, zaczerwienienie i pieczenie oczu, obrzęki przy gałce ocznej, gorsze widzenie po zmroku (tzw. kurza ślepota) czy niewielkie ograniczenie pola widzenia. U kobiet, które używają na co dzień soczewek kontaktowych, te dolegliwości zazwyczaj są bardziej dokuczliwe i wymagają profesjonalnego sprawdzenia dopasowania tej formy korekcji wady wzroku. Opisane zaburzenia w zdecydowanej większości przypadków mijają już kilka dni po porodzie i są całkowicie niegroźne dla zdrowia kobiety i dziecka. Warto jednak zgłosić je specjaliście podczas wizyty kontrolnej.

Wizyty kontrolne u specjalisty powinny być stałym punktem grafiku u kobiet, które zmagały się wcześniej ze stwierdzoną wadą wzroku – astygmatyzmem, krótkowzrocznością czy dalekowzrocznością. W grupie tej występuje bowiem zdecydowanie większe ryzyko pogorszenia jakości widzenia, które może być procesem naturalnym dla „stanu błogosławionego” lub być spowodowane niebezpiecznymi zmianami w narządzie wzroku. W gabinecie okulistycznym specjalista wykona niezbędne badania, takie jak sprawdzenie ciśnienia wewnątrzgałkowego czy stanu siatkówki i na ich podstawie oceni charakter dolegliwości, a w razie potrzeby wprowadzi niezbędne leczenie.

Blisko u 25 proc. przyszłych mam występuje dyskomfort podczas noszenia soczewek kontaktowych w czasie ciąży. Zmniejszona tolerancja może wynikać z dwóch powodów: pojawiających się obrzęków rogówki oraz zmniejszenia ilości wytwarzanych łez – co wpływa na słabsze nawilżenie gałki ocznej. Korzystanie ze „szkieł” kontaktowych może również powodować lub nasilać objawy takie jak: zaczerwienienie, pieczenie czy suchość oka. Dlatego warto przez 9 miesięcy używać wyłącznie okularów lub zdecydowanie ograniczyć wykorzystywanie soczewek (do kilku godzin dziennie).

Odwiedzaj regularnie swojego specjalistę – kontrola wzroku w profesjonalnym gabinecie to obowiązek każdej przyszłej mamy, niezależnie od tego, czy wcześniej stwierdzono u niej wadę wzroku. Okuliście należy przekazać wszelkie informacje nt. narządu wzroku, dotyczące zarówno jakości widzenia, jak i dolegliwości takich jak: nadmierne łzawienie oczu, zaczerwienienie, obrzęki czy suchość oka. Ponadto, specjalista będzie w stanie ocenić, czy kobieta z bardzo dużą wadą wzroku będzie musiała być zakwalifikowana do porodu za pomocą tzw. „cesarskiego cięcia”. Na takie badania warto zgłosić się raz na trymestr ciąży oraz zawsze, gdy zaobserwujemy niepokojące objawy związane z widzeniem.

Unikaj dźwigania – „słodki ciężar”, który kobieta nosi przez 9 miesięcy, powinien być jedynym ciężarem, z którym przyszła mama będzie miała do czynienia w czasie ciąży. Nadmierny wysiłek może być bowiem niebezpieczny dla dziecka, a także zwiększa ryzyko odklejenia siatkówki (zwłaszcza u kobiet ze stwierdzoną wysoką wadą wzroku). Nie oznacza to jednak, że należy rezygnować z aktywności fizycznej. Wręcz przeciwnie – kobietom w ciąży zaleca się wprowadzenie umiarkowanego wysiłku do codziennego harmonogramu (np. zajęcia sportowe dedykowane specjalnie dla kobiet w ciąży lub spacery).

Zadbaj o dietę – właściwe odżywienie jest niezbędne nie tylko w kontekście zdrowia dziecka, któremu mama dostarcza odpowiednich składników dla prawidłowego rozwoju. Dieta bogata w witaminy A, B i D, beta-karoten, luteinę czy kwas DHA to fundament, który pozwala wzmocnić narząd wzroku. Mikroelementy te możemy znaleźć m.in. w rybach, orzechach, szpinaku, dyni czy marchwi.

Nawilżaj swoje oczy – wiele kobiet spodziewających się dziecka skarży się na suchość czy zaczerwienienie oczu. Warto zatem stosować krople nawilżające, które mogą pokonać te dolegliwości. Wybór odpowiedniego preparatu zawsze należy skonsultować z optykiem.

Więcej informacji na temat wad wzroku, sposobów ich korekcji oraz specjalistycznych badań można znaleźć w filmach edukacyjnych Krajowej Rzemieślniczej Izby Optycznej, zrealizowanych pod merytorycznym patronatem Wydziału Fizyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, z udziałem optyków, optometrystów i okulistów. Materiały dostępne są pod adresem: