Presbiopia, czyli starczowzroczność. Dlaczego widzimy słabiej po czterdziestce?

23 grudnia 2019

Zaczynasz widzieć mniej wyraźnie, zwłaszcza w godzinach wieczornych, a litery ze zbyt bliskiej odległości wydają się niemożliwe do odczytania? Jeśli jesteś po 40. roku życia to prawdopodobnie odczuwasz pierwsze oznaki presbiopii – jednego ze zjawisk pogarszającego widzenie, którego nie jesteśmy w stanie powstrzymać. Dlaczego? Odpowiada Tomasz Leszczyński, optyk i optometrysta oraz ekspert Krajowej Rzemieślniczej Izby Optycznej.

Gdy ręka wydaje się za krótka…

Wszystkie zmiany w jakości widzenia powinniśmy konsultować ze specjalistą. W przypadku presbiopii istnieje jednak szereg objawów, które jeszcze przed wizytą u profesjonalisty, mogą nam „zdradzić”, czy mamy do czynienia z presbiopią – niegroźną dla naszego zdrowia, naturalną konsekwencją starzenia się narządu wzroku. Jakie czynniki sprawiają, że jesteśmy w „grupie ryzyka” starczowzroczności?

Najczęściej spotykanym czynnikiem jest wiek – presbiopia dotyka przede wszystkim osoby po 40. roku życia. Oczywiście to granica umowna, która u każdego może być delikatnie inna. Może zdarzyć się, że opisywane zjawisko pojawi się u osoby młodszej lub pierwsze jej objawy wystąpią dużo później. W dużej mierze jest to uzależnione od czynników środowiskowych tj. ilości czasu spędzanego na pracy w małych odległościach wzrokowych, ogólnego obciążania układu wzrokowego czy w końcu od sposobu odżywiania się.

Nie myl presbiopii z dalekowzrocznością! Jeden z najczęstszych objawów presbiopii jest łudząco podobny do skutków dalekowzroczności (nadwzroczności). Zdarzyło ci się odsuwać w sklepie produkt sprzed swoich oczu na odległość całego ramienia, aby wyostrzyć obraz, a i tak „ręka była za krótka”? To właśnie presbiopia. Czemu nie powinniśmy mylić jej z dalekowzrocznością? Ponieważ dalekowzroczność jest zwykle spowodowana nieco krótszą długością osi gałki ocznej lub za słabą mocą skupiającą układu optycznego oka dlatego specjalista proponuje osobie z dalekowzrocznością okulary korekcyjne lub soczewki kontaktowe. Natomiast presbiopia to niedomoga akomodacji, czyli zdolności patrzenia z bliskich odległości. O ile presbiopii nie jesteśmy w stanie wyeliminować czy wyleczyć, to możemy minimalizować skutki jej działania. Podjęte ku temu kroki są inne niż metody korygowania dalekowzroczności, a nieodpowiednie dobranie metody – zamiast pomóc – może pogłębić nasze problemy z widzeniem.

Co jest dokładną przyczyną presbiopii?

Presbiopia, inaczej nazywana starczowzrocznością nie jest wadą wzroku czy choroba, a naturalną konsekwencją starzenia organizmu. Po 40. roku życia niektóre mięśnie naszej gałki ocznej odpowiedzialne za zmianę kształtu soczewki słabną, a soczewka twardnieje i traci elastyczność. Prowadzi to do stopniowego zaniku „ostrego” bliskiego widzenia. To objawy niemal identyczne do problemu dalekowzroczności, dlatego tym bardziej powinniśmy wszelkie zmiany naszego widzenia konsultować ze specjalistą. Dalekowzroczność i presbiopia dają podobne objawy, ale są spowodowane innymi czynnikami, zatem zalecenia specjalisty zdecydowanie będą różnić się w przypadku tych dwóch dysfunkcji – mimo bardzo podobnych wrażeń osoby badanej. Do tej pory nie wymyślono żadnego leku na tę dysfunkcję, jednak istnieją skuteczne metody na radzenie sobie z niewyraźnym obrazem.

Do jakiego specjalisty zwrócić się w pierwszej kolejności?

Specjalistą „pierwszego kontaktu” w kontekście widzenia zawsze powinien być optyk. Profesjonalista priorytetowo powinien dokonać dokładnego wywiadu z pacjentem. Optyk musi dopytać: w jakich sytuacjach pojawiają się problemy z widzeniem oraz odczucia, które mu towarzyszą. Istotny jest również styl życia oraz czy może on wpływać na nasz wzrok? Po uzyskaniu niezbędnych informacji specjalista przeprowadzi badanie wzroku. Jeśli problem okaże się bardziej skomplikowany spowodowany np. chorobą oczu, przekieruje do lekarza okulisty, przekazując wszelkie wytyczne i zalecenia. Natomiast jeśli dotyczy on tylko widzenia to zaproponuje najlepsze rozwiązanie – dostosowane do klienta indywidualnie. Zazwyczaj wystarczają okulary przeznaczone do czytania. Jednak w przypadku presbiopii u pacjentów noszących już okulary najczęściej specjalista zaproponuje okulary z soczewkami progresywnymi, które zapewniają największą wygodę. Dzięki nim będziemy w stanie wykorzystać jedną parę niemal do wszystkiego. Patrząc na wprost będziemy mogli naturalnie korzystać z korekcji wzroku w dal, centralną zobaczymy odległości pośrednie, natomiast dolną będziemy spokojnie czytać z komfortowej odległości. Ważne jest jednak, aby każdy rodzaj okularów progresywnych był indywidualnie dopasowany do potrzeb i oczekiwań klienta. Oczywiście istnieją jeszcze inne bardziej „wyspecjalizowane'' rozwiązania okularowe dla osób wykonujących specyficzne prace wzrokowe.

Tomasz Leszczyński, optyk i optometrysta oraz ekspert Krajowej Rzemieślniczej Izby Optycznej

Szukasz w swojej okolicy salonu zrzeszonego w Krajowej Rzemieślniczej Izby Optycznej? Już dziś odwiedź naszą stronę:

Salony | Krajowa Rzemieślnicza Izba Optyczna

Czytaj więcej

Justyna Giers

Group Account Manager 38 Content Communication

514550996