Katar, gorączka, kaszel, osłabienie organizmu – w okresie jesiennym poradnie pediatryczne przeżywają prawdziwe oblężenie. Powyższe dolegliwości są jednak typowe dla tej pory roku i do pokonania „intruza” w organizmie zazwyczaj wystarczy tylko jedna wizyta u specjalisty. Czasami jednak po rutynowej wizycie w gabinecie lekarskim okazuje się, że nasze dzieci potrzebują dalszego postępowania w kierunku wykluczenia lub potwierdzenia dolegliwości zdrowotnych groźniejszych niż przeziębienie. Jak wówczas powinny wyglądać kolejne etapy diagnostyki? Czego powinni oczekiwać rodzice w ramach opieki medycznej dla swoich pociech? Na te pytania odpowiada prof. dr hab. n. med. Paweł Januszewicz, dyrektor ds. Pediatrii Centrum Zdrowia Dziecka Damiana.
Kiedy podstawowa opieka już nie wystarczy?
Wyobraźmy sobie następującą sytuację – do poradni pediatrycznej zgłasza się mama z dzieckiem, które od pewnego czasu skarży się na bóle i zawroty głowy. Mały pacjent nosi okulary i chociaż na pierwszy rzut oka może wydawać się, że to problem złego ich doboru, okazuje się, że ponowna wizyta u okulisty odbyła się i nie wykazała żadnych „nieprawidłowości”. Pediatra bada małego pacjenta i informuje mamę, że potrzebna jest wizyta u neurologa. Podczas tej wizyty zabrakło jednego istotnego elementu, a mianowicie wskazań dla rodziców nie tylko nt. specjalizacji eksperta w dalszej diagnostyce, ale również konkretnych informacji, gdzie szukać pomocy. Mamy tutaj dwa aspekty – po pierwsze zdrowie dziecka, aby jak najszybciej otrzymało niezbędną pomoc, ale również komfort psychiczny rodziców, którzy po prostu bardzo martwią się o swoją pociechę, a każda chwila zwłoki lub niepewności to dodatkowe obciążenie. Opieka zdrowotna to zatem nie tylko zbadanie i odesłanie pacjenta, ale również konkretne wskazania dot. rozwiązania istniejącego problemu.
Prof. dr hab. n. med. Paweł Januszewicz, dyrektor ds. Pediatrii Centrum Zdrowia Dziecka Damiana
Współpraca a nie rywalizacja
W naszym kraju istnieje wiele placówek medycznych, wchodzących w skład publicznej lub prywatnej opieki zdrowotnej i niemal każda z nich oferuje również pomoc dla dzieci oraz wsparcie wykwalifikowanych pediatrów. Istnieją jednak takie dolegliwości zdrowotne wśród dzieci, które warto skonsultować z innymi lekarzami lub poprosić o pomoc doktora, specjalizującego się w określonych przypadkach. Pamiętajmy, że zdrowie dzieci to wartość nadrzędna, wymiana doświadczeń jest bardzo istotna w wypełnianiu tego ważnego zadania (np. w 2019 r. Centrum Medyczne Damiana nawiązało współpracę z Instytutem Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka). Na takim rozwiązaniu korzystają przede wszystkim najmłodsi pacjenci wymagający szczególnej opieki lekarskiej, którzy otrzymają dostęp do uznanych, doświadczonych specjalistów.
Prof. dr hab. n. med. Paweł Januszewicz, dyrektor ds. Pediatrii Centrum Zdrowia Dziecka Damiana
Nie zapominajmy o profilaktyce
Przez współczesną pediatrią stoi kilka bardzo istotnych wyzwań, od których uzależniona jest przyszła kondycja zdrowotna młodego pokolenia. Wśród nich w pierwszej kolejności należy wymienić profilaktykę nadwagi i otyłości u dzieci oraz młodzieży. W tym kontekście edukacja nt. prawidłowego żywienia i roli aktywności fizycznej powinna dotyczyć zarówno młodych pacjentów, ale także rodziców. Drugim niezwykle istotnym czynnikiem jest rozwój psychiczny dziecka. Istnieje wiele stanów, które niejako obligują nas do konsultacji z psychologiem lub psychiatrą dziecięcym. Dotyczą one zarówno problemów szkolnych, jak i wychowawczych, niskiego poczucia własnej wartości, negatywnego myślenia, permanentnej apatii lub niechęci do kontaktów z rówieśnikami. Często niestety rodzice racjonalizują takie zachowanie dzieci i uważają, że pewien wiek predestynuje do takich postaw. Ostatnim elementem o którym warto wspomnieć jest onkoprofilaktyka, czyli działania zmniejszające ryzyko wystąpienia w przyszłości chorób nowotworowych. Mówimy tutaj o uświadamianiu rodziców oraz dzieci, jak ważne w procesie profilaktyki jest m.in. stosowanie właściwej diety, codzienna aktywność fizyczna czy unikanie zbytniego i częstego narażania skóry na oddziaływanie promieni UV.
Prof. dr hab. n. med. Paweł Januszewicz, dyrektor ds. Pediatrii Centrum Zdrowia Dziecka Damiana