Informacja prasowa

Miejska metryka. Sprawdź wyniki najnowszego Indeksu Zdrowych Miast w kategorii ludność i pokolenia

14 marca 2024

Rzeszów, Żory i Suwałki – te miasta znalazły się na podium w kategorii ludność i pokolenia drugiej edycji Indeksu Zdrowych Miast. Twórcy raportu podkreślili, że uwzględnienie tego obszaru pozwala na ocenę tendencji demograficznych, co jest niezbędne dla skutecznego planowania i realizacji działań służących zapewnieniu zrównoważonego rozwoju społeczności miejskich. W analizie kategorii wzięto pod uwagę siedem wskaźników m.in: medianę wieku, współczynnik feminizacji (liczba kobiet na 100 mężczyzn), czy saldo migracji ludzi w wieku produkcyjnym na 1000 osób w tej grupie wiekowej.

Kategoria ludność i pokolenia to drugi obszar uwzględniony w Indeksie Zdrowych Miast - analizie pokazującej, w których polskich miastach na prawach powiatu żyje się najlepiej. Publikacja to coroczny przegląd warunków życia, tworzony przez ekspertów Grupy LUX MED, Szkoły Głównej Handlowej i Fundacji GAP.

W wielu miastach obserwujemy rosnący wskaźnik przeciętnego wieku mieszkańców, jednocześnie zachodzą zmiany wynikające z procesów migracyjnych, a razem z nimi zmieniają się potrzeby m.in. związane z dostępem do usług zdrowotnych, wsparcia społecznego czy zawodowego. Żeby móc odpowiednio zarządzić tymi wyzwaniami, należy opierać się też na rzetelnych danych demograficznych, które stanowią jedną z kluczowych zmiennych przy kreśleniu planów rozwoju miast. Dlatego jedną z głównych kategorii Indeksu Zdrowych Miast jest analiza ludnościowa i pokoleniowa.

Anna Rulkiewicz, Prezeska Grupy LUX MED

10 najzdrowszych polskich miast w kategorii ludność i pokolenia

Wśród 10 miast, które osiągnęły najlepsze wyniki w kategorii ludność i pokolenia znalazły się: Rzeszów, Żory, Suwałki, Kraków, Warszawa, Gdańsk, Wrocław, Białystok, Poznań i Siedlce. Dobre praktyki i troska o mieszkańców wpłynęły na ich wysoką pozycję w zestawieniu.

Zmiany pokoleniowe

W analizie zmian demograficznych zauważalny jest trend starzenia się ludności. Mediana wieku (wskazuje wiek, powyżej którego jest połowa mieszkańców danego miasta; im wyższa mediana wieku, tym starsza ludność zamieszkująca dane miasto) wzrosła w większości polskich miast, bo aż w 48, spadła w 14, a w 4 pozostała bez zmian, co wskazuje na ogólny proces starzenia się społeczeństwa. Najniższa mediana wieku jest w Rzeszowie (prawie 40 lat) oraz we Wrocławiu i Krakowie (40 lat). Najwyższa mediana wieku jest w Sopocie (prawie 48 lat) oraz w Jeleniej Górze (47 lat) i Koninie (niespełna 47 lat). Sytuacja demograficzna w miastach, gdzie mediany wieku są wyższe, ukazuje tendencję do starzenia się populacji, co niesie ze sobą wyzwania związane z potrzebami osób starszych i koniecznością dostosowania polityk społecznych oraz infrastruktury do zmieniających się potrzeb społeczności.

W miastach notujemy wzrost średniego wieku mieszkańców, co skutkuje zwiększeniem udziału osób starszych w populacji. Wraz ze zmianami demograficznymi rosną również wymagania związane z dostępem do różnorodnych usług i wsparcia dedykowanego tej grupie społecznej. Szczególnie istotne staje się dostosowanie infrastruktury miejskiej oraz usług publicznych do zmieniających się potrzeb osób starszych, obejmujących m.in. opiekę zdrowotną, transport czy dostępność placówek kulturalnych.

dr hab. Agnieszka Chłoń-Domińczak, prof. SGH, Prorektorka ds. nauki Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie.

Demograficzni liderzy

Wyniki tegorocznej edycji Indeksu Zdrowych Miast ukazują istotne zmiany w demografii mieszkańców polskich miast. W kategorii ludność i pokolenia Rzeszów utrzymał pozycję lidera, podczas gdy Żory awansowały na drugie miejsce, a Suwałki zajęły trzecią pozycję.

W analizie salda migracji osób w wieku produkcyjnym na tysiąc mieszkańców tego miasta w określonej grupie wiekowej, osiem miast wyróżnia się dodatnim wskaźnikiem, świadczącym o ich atrakcyjności. Kraków osiągnął wskaźnik 2,35, Gdańsk 1,78, Wrocław 1,52, Warszawa 1,49, Zielona Góra 0,99, Opole 0,21. Lider kategorii – Rzeszów ma najwyższy wskaźnik, który osiągnął wartość aż 3,91. Drugie na podium Żory wykazują wskaźnik salda migracji na poziomie 1,73. Dodatnie wartości świadczą o zdolności tych miast do przyciągania ludzi w wieku produkcyjnym, co jest związane np. z dostępnymi miejscami pracy, a także korzystnymi warunkami życia. W kategorii ludność i pokolenia Indeksu Zdrowych Miast wskaźnik migracji jest jednym z siedmiu przeanalizowanych przez ekspertów.

Kolejny z nich - wskaźnik feminizacji, mierzący stosunek liczby kobiet na 100 mężczyzn, pełni istotną rolę w analizie demograficznej, szczególnie w kontekście trwałości procesów migracyjnych. Miejscowości z wyższym wskaźnikiem feminizacji są powszechnie postrzegane jako bardziej atrakcyjne i zdolne do przyciągania migrantów, zarówno krajowych, jak i zagranicznych. W tym kontekście Łódź i Sopot osiągnęły najwyższe wskaźniki feminizacji wynoszące 119. Co to oznacza w praktyce? W wymienionych wyżej miastach na 100 mężczyzn przypada, aż 119 kobiet.

Dynamiczny postęp w miastach

W porównaniu z pierwszą edycją Indeksu, wiele miast odnotowało znaczący postęp. Gdańsk awansował o 10 miejsc - z 16. na 6., podobnie Wrocław z 17. na 7. miejsce. Do czołówki wszedł również Poznań awansując z 22. na 9. pozycję. Osiągnięciami w kategorii ludność i pokolenia mogą pochwalić się miasta z województwa śląskiego: Katowice, Dąbrowa Górnicza, Siemianowice Śląskie, Świętochłowice, Piekary Śląskie, Gliwice oraz Mysłowice. Atrakcyjnymi miastami do życia pod kątem demograficznym są również Opole, Gdynia, Lublin, Szczecin czy Koszalin.

Miejskie trendy – czyli co liczby mówią o miastach?

Największe polskie miasta zmagają się już od pewnego czasu ze zjawiskiem starzejącego się społeczeństwa. Przeciętny wiek mieszkańca miasta na prawach powiatu przekracza 44 lata, kiedy jeszcze w 2018 roku wynosił 42,5 lat. Co ciekawe, szybciej starzeją się mężczyźni, których mediana wieku wzrosła o 4,65% w stosunku do kobiet, dla których ten wskaźnik wzrósł o niespełna 3%. Widoczny jest również trend migracyjny w kierunku największych polskich miast, takich jak Warszawa, Kraków czy Wrocław. Warto jednak zwrócić uwagę na to, że niektóre mniejsze miasta również potrafią przyciągać mieszkańców, jak na przykład Rzeszów, Zielona Góra czy też Żory.

Najczęstszą przyczyną zgonów są wciąż choroby układu krążenia, jednak w wielu miastach udaje się ograniczyć to zjawisko. Na przykład w Warszawie, Łodzi czy Poznaniu liczba zgonów z tego powodu spadła na przestrzeni ostatnich 10 lat o ok. 30%. W przypadku nowotworów statystyki już nie są tak pozytywne. Liczba osób, które zmarły na tę chorobę niestety systematycznie rośnie i tylko w kilku miastach w ostatniej dekadzie można zaobserwować tendencję spadkową (Sopot, Opole czy Zielona Góra). Pozytywnym zjawiskiem jest jednak systematycznie rosnąca długość życia mieszkańców, która dla kobiet w 2022 r. wyniosła ponad 81 lat, a dla mężczyzn ponad 73 lata.

Publikacja, która pokazuje zmiany i motywuje

Indeks Zdrowych Miast został stworzony przez Grupę LUX MED we współpracy z ekspertami ze Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie oraz Fundacji Gospodarki i Administracji Publicznej. Publikacja jest zbiorem informacji o działaniach i inwestycjach 66 miast na prawach powiatu, dzięki którym mogą one weryfikować swoje podejście do tworzenia warunków dla jakości życia i zdrowia oraz zrównoważonych przestrzeni miejskich. Miasta zostały przeanalizowane w ośmiu kategoriach: zdrowie, ludność i pokolenia, usługi komunalne i społeczne, edukacja, mieszkalnictwo, środowisko, infrastruktura oraz przestrzeń, a wyniki danej kategorii były weryfikowane na podstawie wyszczególnionych przez ekspertów wskaźników. Jest to inicjatywa długoterminowa.

Raport Indeks Zdrowych Miast dostępny jest na: https://www.luxmed.pl/o-nas/dzialania-spoleczne/indeks-zdrowych-miast

Więcej o Grupie LUX MED:

Grupa LUX MED jest liderem rynku prywatnych usług zdrowotnych w Polsce i częścią Bupa, która działa, jako ubezpieczyciel i świadczeniodawca usług medycznych na całym świecie. Firma świadczy swoje usługi w Polsce od ponad 30 lat. Grupa LUX MED zapewnia pełną opiekę: ambulatoryjną, diagnostyczną, rehabilitacyjną, stomatologiczną, psychologiczną, szpitalną i długoterminową dla ponad 2 500 000 pacjentów. Do ich dyspozycji jest ponad 290 ogólnodostępnych i przyzakładowych centrów medycznych, 15 szpitali oraz ok. 3000 poradni partnerskich. Grupa LUX MED zatrudnia ponad 20 000 osób, w tym około 9000 lekarzy i 6000 wspierającego personelu medycznego, a w codziennej działalności, kieruje się zasadami zrównoważonego rozwoju, podejmując liczne inicjatywy z obszarów zaangażowania społecznego i środowiska. Grupa LUX MED jest Głównym Partnerem Medycznym Polskiego Komitetu Olimpijskiego i Głównym Partnerem Medycznym Polskiego Komitetu Paralimpijskiego.

Więcej informacji: www.luxmed.pl

Więcej o Szkole Głównej Handlowej w Warszawie:

Szkoła Główna Handlowa w Warszawie to innowacyjna uczelnia ekonomiczna kształcąca liderów życia gospodarczego i społecznego. Naukowcy SGH zgłębiają kluczowe dla współczesnego świata zagadnienia w taki sposób, aby zdobyć na ich temat wiedzę, z której da się wyprowadzić trafne wnioski i zaprojektować efektywne działania. Uczelnia jest znaczącym ośrodkiem badań naukowych, nowych idei i inicjatyw, kreowanych przez wspólnotę akademicką, absolwentów, a także przedstawicieli biznesu, organizacji społecznych i administracji publicznej. Realizuje badania i opracowuje ekspertyzy na zamówienia przedsiębiorstw, instytucji publicznych i jednostek samorządu terytorialnego. Jednym z elementów tej współpracy jest wzmacnianie potencjału SGH i wspólne dążenie do umacniania jej pozycji jako wiodącej uczelni ekonomiczno-biznesowej. SGH, niezależna i wrażliwa społecznie, rozwija obywatelskie oraz etyczne postawy poprzez swoją działalność dydaktyczną, badawczą i opiniotwórczą. Jej celem jest też kształcenie przyszłych liderów. Łącząc praktyczne doświadczenie z teorią, SGH zachęca swoich partnerów biznesowych do pokazywania studentom i studentkom, jak właściwie wykorzystać zdobytą wiedzę i umiejętności, aby przekuć je w sukces. Uczelnia oferuje studia licencjackie, magisterskie, doktoranckie, podyplomowe oraz MBA w języku angielskim.

Więcej informacji: www.sgh.waw.pl

Więcej o Fundacji GAP:

Fundacja Gospodarki i Administracji Publicznej jest jedną z najdynamiczniej rozwijających się organizacji pozarządowych w Małopolsce. Została powołana w 2005 roku przez grono pracowników Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Fundacji przyświeca misja rozwijania ekonomii wartości oraz upowszechnianie rozwiązań na niej bazujących w działaniach i debacie publicznej. Misja ta realizowana jest w szczególności poprzez tworzenie ośrodka analiz – think tanku OEES HUB, organizację wydarzeń kreujących rozwiązania odpowiedzialnego rozwoju a także prowadzone doradztwo rozwojowe dla MŚP i NGOsów. Fundacja GAP jest inicjatorem i organizatorem Kongresu Open Eyes Economy Summit, którego 7. edycja będzie mieć miejsce w dniach 22-23 listopada 2022 w Krakowie, a także: Kongresu Solidarni w Rozwoju w Gdańsku, Kongresu Regeneracja Miast w Łodzi oraz Kongresu Miasto-Woda-Jakość Życia we Wrocławiu, w ramach którego współtworzy i wydaje ranking oceniający rozwój miast w Polsce pod względem efektywności gospodarowania zasobami wody – Water City Index.

Więcej informacji: www.fundacjagap.pl