Czy święta mogą uczulać? Ekspert radzi, jak uniknąć alergii w bożonarodzeniowym czasie

16 grudnia 2024

Okres świąteczny to czas radości i rodzinnych spotkań, ale także moment, w którym możemy być bardziej narażeni na różnorodne alergeny. O nietypowych reakcjach alergicznych i sposobach ich unikania opowiada lek. Andrzej Omernik, alergolog z Grupy LUX MED.

Nietypowe objawy, które mogą zaskoczyć w święta

Boże Narodzenie to czas pełen intensywnych bodźców – od dekoracji, przez zapachy, po tradycyjne potrawy. W tym okresie możemy odczuwać nietypowe objawy, które choć przypominają początek infekcji, mogą oznaczać alergię.

– Boże Narodzenie to rzeczywiście wyjątkowy okres. Ale to też czas kontaktu z bodźcami i alergenami, z którymi nie mamy do czynienia w pozostałych miesiącach roku. Pojawienie się nasilonego kataru nasuwa wpierw podejrzenie infekcji, zmiany skórne traktujemy jako efekt drażniący chemii domowej, a dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego składamy na karb przejedzenia czy zatrucia pokarmowego. Natomiast zmęczenie i bóle głowy traktujemy jako efekt nadmiaru obowiązków w tym okresie. Dopiero po przyjrzeniu się objawom i uświadomieniu sobie, że podobne pojawiały się o tej samej porze w zeszłym roku, nasuwa nam się podejrzenie alergii. Jeżeli podobne symptomy się powtarzają, warto skonsultować się z alergologiem, aby zidentyfikować uczulające czynniki i zaplanować działania profilaktyczne – radzi Andrzej Omernik, lekarz alergolog z Grupy LUX MED.

Choinka – ozdoba czy źródło alergenów?

Choinka, nieodłączny symbol świąt, może niestety stanowić przyczynę alergii. Lekarz Andrzej Omernik wyjaśnia:

– Zarówno choinki naturalne, jak i sztuczne są źródłem alergenów, które mogą powodować objawy u osób wrażliwych. Choinka sztuczna przez większą cześć roku jest przechowywana w piwnicy lub na strychu. W tym czasie rozwijają się na niej roztocza, a nawet pleśnie. Rozstawienie takiej choinki bezpośrednio w docelowym pomieszczeniu uwalnia te alergeny do powietrza, wywołując objawy u uczulonych domowników. W tym przypadku może pomóc umycie drzewa przed jego rozłożeniem. Natomiast wystawienie choinki naturalnej budzi do życia bytujące na niej pleśnie. Wytwarzają one duże ilości alergizujących zarodników powodując objawy nieżytu nosa i spojówek a u chorych na astmę nasilenie duszności. Ponadto zawarta w żywicy drzew iglastych kalafonia może być przyczyną alergii w postaci zmian skórnych, pojawiających się nawet po 1-2 dniach od kontaktu np. przy ubieraniu choinki.

Aby ograniczyć ryzyko objawów, zaleca się oczyszczenie choinki przed wprowadzeniem jej do domu, użycie rękawiczek podczas dekorowania, wietrzenie pomieszczeń oraz w przypadku obserwacji objawów jak najkrótsze trzymanie choinki w domu.

Bożonarodzeniowe smaki i ich alergiczne pułapki

Świąteczne potrawy obfitują w składniki, które mogą uczulać. – Wielka ósemka alergenów – mleko, jajka, ryby, owoce morza, orzechy, soja, pszenica – często znajduje się w bożonarodzeniowych daniach. Potrawy zawierające uczulające przyprawy również mogą wywołać reakcje, czasem nawet bardzo ciężkie, aż do wstrząsu anafilaktycznego – ostrzega alergolog.

– Z drugiej strony, często objawy pod postacią bólów brzucha wzdęć, biegunek czy rzadziej wymiotów mogą być związane ze spożywanie dużych ilości ciężkostrawnych dań i wynikać z wyczerpania możliwości trawiennych naszego przewodu pokarmowego, a nie samej alergii – dodaje Andrzej Omernik.

Typowe symptomy alergii pokarmowej to świąd w jamie ustnej, pokrzywka, biegunka czy duszności, które pojawiają się już po spożyciu niewielkiej ilości uczulającego składnika. Ważne jest szybkie rozpoznanie i unikanie alergenów, a w przypadku ciężkiej reakcji alergicznej, czyli anafilaksji, należy wezwać pogotowie ratunkowe.

Zapachy świąt: magia czy zagrożenie?

Świece zapachowe, kadzidła czy odświeżacze powietrza to popularne elementy bożonarodzeniowej atmosfery, które mogą negatywnie wpływać na zdrowie. – Podczas spalania świec zapachowych wytwarzane są drobne cząstki stałe, które docierają do najdrobniejszych oskrzeli i pęcherzyków płucnych, gdzie się kumulują powodując kaszel i duszność szczególnie u chorych na astmę. Objawy skórne pojawiają się z kolei kilka dni po kontakcie z substancjami zapachowymi, co utrudnia ich rozpoznanie – dodaje specjalista. Osoby wrażliwe powinny więc unikać intensywnych zapachów, regularnie wietrzyć pomieszczenia i w razie potrzeby zgłosić się do alergologa.

Zimowe miesiące a alergeny w domach

Zimą, gdy rzadziej wietrzymy mieszkania, wzrasta ryzyko nagromadzenia alergenów. Ciepłe, słabo wentylowane przestrzenie sprzyjają rozwojowi roztoczy i pleśni. Lek. Andrzej Omernik podpowiada: – Wietrzenie kilka razy dziennie, po kilka minut, przy zakręconych kaloryferach poprawi jakość powietrza. Regularne sprzątanie, pranie pościeli oraz stosowanie oczyszczaczy powietrza może znacząco zmniejszyć stężenie alergenów w naszych domach.

Święta mogą być czasem radości i zdrowia, jeśli zadbamy o unikanie alergizujących czynników. W razie wątpliwości warto skonsultować się z alergologiem, aby cieszyć się wyjątkowymi chwilami w komfortowych warunkach.

Więcej o Grupie LUX MED:

Grupa LUX MED jest liderem rynku prywatnych usług zdrowotnych w Polsce i częścią Bupa, która działa, jako ubezpieczyciel i świadczeniodawca usług medycznych na całym świecie. Firma świadczy swoje usługi w Polsce od ponad 30 lat. Grupa LUX MED zapewnia pełną opiekę: ambulatoryjną, diagnostyczną, rehabilitacyjną, stomatologiczną, psychologiczną, szpitalną i długoterminową dla ponad 3 000 000 pacjentów. Do ich dyspozycji jest ponad 300 ogólnodostępnych i przyzakładowych centrów medycznych, 16 szpitali oraz ok. 3 000 poradni partnerskich. Grupa LUX MED zatrudnia ponad 25 000 osób, w tym ponad 10 000 lekarzy i 8 000 profesjonalistów medycznych innych zawodów, a w codziennej działalności, kieruje się zasadami zrównoważonego rozwoju, podejmując liczne inicjatywy z obszarów zaangażowania społecznego i środowiska. Grupa LUX MED jest Głównym Partnerem Medycznym Polskiego Komitetu Olimpijskiego i Głównym Partnerem Medycznym Polskiego Komitetu Paralimpijskiego.