Żałoba wymaga czasu. Jak dać sobie prawo do przeżywania straty?

13 listopada 2025

Strata bliskiej osoby, rozstanie, utrata zdrowia, pracy czy poczucia bezpieczeństwa – każda z tych sytuacji może uruchomić w nas proces żałoby. Jak dać sobie prawo do przeżywania straty i dlaczego żałoba potrzebuje cierpliwości, tłumaczą psycholożki Magdalena Tereszkiewicz-Mosek i Ewa Niewola z Poradni Zdrowia Psychicznego Harmonia Grupy LUX MED.

Nie tylko po śmierci

– Żałoba może dotyczyć tak naprawdę większości strat, to nie musi być jedynie żałoba po śmierci człowieka. Jeżeli tracimy pracę, przeprowadzamy się w inne miejsce, kończy się związek – to wszystko są momenty, które mogą wiązać się z poczuciem straty – mówi Magdalena Tereszkiewicz-Mosek, psycholożka i psychoonkolożka z Poradni Zdrowia Psychicznego Harmonia Grupy LUX MED.

Jak dodaje, to ważne, by dać sobie prawo do przeżywania emocji po każdej utracie – niezależnie od jej źródła. – Często słyszymy: „weź się w garść”, „inni mieli gorzej”. Ale żałoba to proces, którego nie da się przyspieszyć – podkreśla ekspertka.

Ewa Niewola, psycholożka Harmonii, zwraca uwagę na to, że wciąż trudno nam mówić o stracie, choć jest ona uniwersalnym doświadczeniem. – Raczej unikamy tematu śmierci, umierania, żałoby. A przecież możemy być w żałobie po osobie, która żyje, ale jest dla nas emocjonalnie nieobecna – zauważa.

Ciche straty, których nikt nie widzi

Tereszkiewicz-Mosek przypomina, że żałoba towarzyszy również stratom, których społeczeństwo często nie uznaje lub nie zauważa: – To są takie ciche straty, o których się nie mówi – jak poronienia, utrata zwierzęcia czy rozstania. Każdy ma prawo przeżywać je w taki sposób, w jaki czuje. My nie jesteśmy w skórze drugiego człowieka.

Podkreśla też, że nieprzeżyta żałoba może powrócić po wielu latach. – Czasami czeka i wybucha nawet po kilkunastu latach – dodaje.

Po co nam teoria?

Modele żałoby, takie jak te autorstwa Williama Wordena czy Elisabeth Kübler-Ross – choć ten drugi bywa uważany za sztywny – okazują się pomocne w praktyce terapeutycznej.

– Gdy wiemy, co się z nami dzieje, to jest nam łatwiej. To nie jest tylko teoria – to język, który pozwala zrozumieć własne emocje – tłumaczy Tereszkiewicz-Mosek. – Jeżeli zawsze byłam miła i nagle staję się niemiła, to nie znaczy, że zwariowałam. To znaczy, że we mnie tego jest tak dużo, że towarzyszy mi tyle emocji – dodaje.

Cierpliwość wobec siebie

Proces żałoby bywa długi i nieprzewidywalny. – Żyjemy w czasach, w których mówienie o rzeczach trudnych nie jest w modzie. Jesteśmy przyzwyczajeni, że wszystko dzieje się natychmiast. A żałoba wymaga cierpliwości. I to jest coś takiego, czego się nie da przyspieszyć – mówi ekspertka.

Ewa Niewola dopowiada, że ważne jest, by pozwolić sobie na autentyczne emocje. – Nie da się być biernym i czekać, aż minie rok. Trzeba uważnie obserwować siebie i zaakceptować, że mamy prawo czuć – tak długo, jak potrzebujemy.

Kiedy warto sięgnąć po wsparcie

Żałoba staje się trudna, gdy trwa zbyt długo lub uniemożliwia codzienne funkcjonowanie. Wtedy – jak podkreśla Tereszkiewicz-Mosek – warto sięgnąć po pomoc specjalisty. – Czasami ludzie mówią: „Nie pogodzę się z tym”, na przykład po stracie dziecka. Wtedy ważne jest, by nie zostawać z tym samemu – mówi.

Obie ekspertki przypominają: żałoba to nie choroba, lecz naturalny proces, który – przeżyty z uważnością i wsparciem – pozwala wrócić do życia.

– Akceptacja tego, że kogoś nie ma, nie oznacza, że przestaliśmy go kochać. My go pamiętamy, wspominamy. Ale wracamy już na zasadzie wspomnień – podsumowuje Tereszkiewicz-Mosek w podcaście „Harmonia – Twoja bezpieczna przystań”.

Więcej o wideopodcaście „Harmonia – Twoja bezpieczna przystań”:
„Harmonia – Twoja bezpieczna przystań” to wideopodcast realizowany przez Grupę LUX MED we współpracy z ekspertami Poradni Zdrowia Psychicznego Harmonia. Jego celem jest popularyzacja rzetelnej wiedzy o zdrowiu psychicznym i dostarczanie praktycznych wskazówek wspierających dobrostan psychiczny. Eksperci – lekarze, psycholodzy i psychoterapeuci – poruszają tematy związane z emocjami, stresem, relacjami i sposobami radzenia sobie z codziennymi wyzwaniami. Poznaj wideopodcast „Harmonia – Twoja bezpieczna przystań” na YouTube oraz Spotify.

Więcej o Grupie LUX MED:
Grupa LUX MED jest liderem rynku prywatnych usług zdrowotnych w Polsce i częścią Bupa, która działa jako ubezpieczyciel i świadczeniodawca usług medycznych na całym świecie. Firma świadczy swoje usługi w Polsce od ponad 30 lat i zapewnia pełną opiekę: ambulatoryjną, szpitalną, diagnostyczną, rehabilitacyjną, stomatologiczną, psychologiczną i długoterminową dla ponad 3 000 000 pacjentów. Do ich dyspozycji jest ponad 300 ogólnodostępnych i przyzakładowych centrów medycznych, w tym 16 szpitali oraz ok. 3 000 poradni partnerskich. Grupa LUX MED zatrudnia prawie 29 000 osób, w tym ponad 12 000 lekarzy i 8 000 profesjonalistów medycznych innych zawodów, a w codziennej działalności, kieruje się zasadami zrównoważonego rozwoju, podejmując liczne inicjatywy z obszarów zaangażowania społecznego i środowiska. Grupa LUX MED jest Głównym Partnerem Medycznym Polskiego Komitetu Olimpijskiego i Głównym Partnerem Medycznym Polskiego Komitetu Paralimpijskiego. Więcej informacji: www.luxmed.pl